TARJOMEHA/WORLD CENTURY POETS STARTED BY MY TRANSLATION OF A POEM BY LI PO IN 1337/1958 PUBLISHED IN PARVAZ MAGAZINE IN TEHRAN ,AND CONTINUED THROUGH DECADES IN FORM OF BOOKS OR IN LITERARY MAGAZINES OF IRAN AND THE IRANIAN WORLD.THE CLIMAX OF THESE WORKS APPEARED IN KETABKHANEH YE SHER E JAHAN/LIBRARY OF WORLD POETRY, LEFT WITH PUBLISHER ELM IN 1369/1990 BEFORE MY SECOND IMMIGRATION,THIS TIME FOR GOOD.--DR FARAMARZ SOLEIMANI,M.D.
Thursday, July 25, 2013
Wednesday, July 17, 2013
WCP:EDGAR ALLAN POE:RAVENکلاغ ادگارالن پو
The Raven
Once upon a midnight dreary, while I pondered, weak and weary, Over many a quaint and curious volume of forgotten lore, While I nodded, nearly napping, suddenly there came a tapping, As of some one gently rapping, rapping at my chamber door. "'Tis some visitor," I muttered, "tapping at my chamber door- Only this, and nothing more." Ah, distinctly I remember it was in the bleak December, And each separate dying ember wrought its ghost upon the floor. Eagerly I wished the morrow;- vainly I had sought to borrow From my books surcease of sorrow- sorrow for the lost Lenore- For the rare and radiant maiden whom the angels name Lenore- Nameless here for evermore. And the silken sad uncertain rustling of each purple curtain Thrilled me- filled me with fantastic terrors never felt before; So that now, to still the beating of my heart, I stood repeating, "'Tis some visitor entreating entrance at my chamber door- Some late visitor entreating entrance at my chamber door;- This it is, and nothing more." Presently my soul grew stronger; hesitating then no longer, "Sir," said I, "or Madam, truly your forgiveness I implore; But the fact is I was napping, and so gently you came rapping, And so faintly you came tapping, tapping at my chamber door, That I scarce was sure I heard you"- here I opened wide the door;- Darkness there, and nothing more. Deep into that darkness peering, long I stood there wondering, fearing, Doubting, dreaming dreams no mortals ever dared to dream before; But the silence was unbroken, and the stillness gave no token, And the only word there spoken was the whispered word, "Lenore!" This I whispered, and an echo murmured back the word, "Lenore!"- Merely this, and nothing more. Back into the chamber turning, all my soul within me burning, Soon again I heard a tapping somewhat louder than before. "Surely," said I, "surely that is something at my window lattice: Let me see, then, what thereat is, and this mystery explore- Let my heart be still a moment and this mystery explore;- 'Tis the wind and nothing more." Open here I flung the shutter, when, with many a flirt and flutter, In there stepped a stately raven of the saintly days of yore; Not the least obeisance made he; not a minute stopped or stayed he; But, with mien of lord or lady, perched above my chamber door- Perched upon a bust of Pallas just above my chamber door- Perched, and sat, and nothing more. Then this ebony bird beguiling my sad fancy into smiling, By the grave and stern decorum of the countenance it wore. "Though thy crest be shorn and shaven, thou," I said, "art sure no craven, Ghastly grim and ancient raven wandering from the Nightly shore- Tell me what thy lordly name is on the Night's Plutonian shore!" Quoth the Raven, "Nevermore." Much I marvelled this ungainly fowl to hear discourse so plainly, Though its answer little meaning- little relevancy bore; For we cannot help agreeing that no living human being Ever yet was blest with seeing bird above his chamber door- Bird or beast upon the sculptured bust above his chamber door, With such name as "Nevermore." But the raven, sitting lonely on the placid bust, spoke only That one word, as if his soul in that one word he did outpour. Nothing further then he uttered- not a feather then he fluttered- Till I scarcely more than muttered, "other friends have flown before- On the morrow he will leave me, as my hopes have flown before." Then the bird said, "Nevermore." Startled at the stillness broken by reply so aptly spoken, "Doubtless," said I, "what it utters is its only stock and store, Caught from some unhappy master whom unmerciful Disaster Followed fast and followed faster till his songs one burden bore- Till the dirges of his Hope that melancholy burden bore Of 'Never- nevermore'." But the Raven still beguiling all my fancy into smiling, Straight I wheeled a cushioned seat in front of bird, and bust and door; Then upon the velvet sinking, I betook myself to linking Fancy unto fancy, thinking what this ominous bird of yore- What this grim, ungainly, ghastly, gaunt and ominous bird of yore Meant in croaking "Nevermore." This I sat engaged in guessing, but no syllable expressing To the fowl whose fiery eyes now burned into my bosom's core; This and more I sat divining, with my head at ease reclining On the cushion's velvet lining that the lamplight gloated o'er, But whose velvet violet lining with the lamplight gloating o'er, She shall press, ah, nevermore! Then methought the air grew denser, perfumed from an unseen censer Swung by Seraphim whose footfalls tinkled on the tufted floor. "Wretch," I cried, "thy God hath lent thee- by these angels he hath sent thee Respite- respite and nepenthe, from thy memories of Lenore! Quaff, oh quaff this kind nepenthe and forget this lost Lenore!" Quoth the Raven, "Nevermore." "Prophet!" said I, "thing of evil!- prophet still, if bird or devil!- Whether Tempter sent, or whether tempest tossed thee here ashore, Desolate yet all undaunted, on this desert land enchanted- On this home by horror haunted- tell me truly, I implore- Is there- is there balm in Gilead?- tell me- tell me, I implore!" Quoth the Raven, "Nevermore." "Prophet!" said I, "thing of evil- prophet still, if bird or devil! By that Heaven that bends above us- by that God we both adore- Tell this soul with sorrow laden if, within the distant Aidenn, It shall clasp a sainted maiden whom the angels name Lenore- Clasp a rare and radiant maiden whom the angels name Lenore." Quoth the Raven, "Nevermore." "Be that word our sign in parting, bird or fiend," I shrieked, upstarting- "Get thee back into the tempest and the Night's Plutonian shore! Leave no black plume as a token of that lie thy soul hath spoken! Leave my loneliness unbroken!- quit the bust above my door! Take thy beak from out my heart, and take thy form from off my door!" Quoth the Raven, "Nevermore." And the Raven, never flitting, still is sitting, still is sitting On the pallid bust of Pallas just above my chamber door; And his eyes have all the seeming of a demon's that is dreaming, And the lamplight o'er him streaming throws his shadow on the floor; And my soul from out that shadow that lies floating on the floor Shall be lifted- nevermore! |
غراب
ادگار آلن پو
نیمهشبی دلگیر، که من خسته و خراب،
غرق مطالعهی مجلدی عجیب و غریب بودم از دانش از یادرفته،
در میان سرتکان دادنها، و گاه به خوابرفتنها، ناگهان انگشتی به در خورد،
گویی رپرپهای بود، رپرپهای نرم که کسی بر در اتاقم میزد
زیر لب گفتم:« میهمانی آمده است، و بر در اتاقم انگشت میزندـ
همین و نه چیزی دیگر.»آه، خوب به یاد دارم که شبی زمستانی و دیجور بود،
و هر نیمسوز پا به مرگ شبح خود را بر کف اتاق میتنید.
مشتاقانه آرزومند روز بودم؛- به عبث تلاش کرده بودم
تا از کتابهایم درمانی وام کنم برای درد و غمم- غم از دستدادن لنور-
دوشیزهای بیمثال و تابنده که فرشتگانش لنور نام دادهاند.
و اینجا نامی از او نمانده دیگر.
و خش خش محزون و ابریشمین هر پردهی عنابی
دلم را به تپش میانداخت- وجودم را از هراسهایی وهمآلود میآکند؛
هراسهایی که پیش از این هرگز نداشتم، چنانکه اکنون، برایآرام کردن دل،
ایستادم و بر خود تکرار کردم که:« میهمانی است که بر در اتاق من اذن دخول میطلبد-
میهمانی سرزده که بر در اتاق من اذن دخول میطلبد-
همین و نه چیزی دیگر.»
حال دل قوی داشتم؛ دیگر تردید نکردم،
گفتم:« حضرت آقا، یا سرکار خانم، من به راستی پوزش می طلبم
حقیقت آنست که خواب مرا درگرفته بود، و شما چنان آهسته بر در زدید،
و چنان آهسته انگشت به در زدید، انگشت بر در اتاقم زدید،
که مطمئن نیستم آن را شنیده باشم.»- در این جا در را چارتاق کردم؛-
ظلمت بود آنجا و نه چیزی دیگر.
ژرف به درون آن ظلمت نگریستم، مدتها آنجا دودل ایستاده بودم، میترسیدم،
تردید داشتم، رویاهایی میدیدم که هیچ تنابندهای جرأت نکرده بود ببیند؛
اما سکوت بیخدشه بود، و ظلمت هیچ نشانهای به دست نمیداد؛
و تنها واژهای که شنیده میشد واژهی نجوایی« لنور!» بود،
این را به نجوا گفتم، و هیچ پژواکی در پاسخ زمزمه نکرد:«لنور!»
صرفاً همین و نه چیزی دیگر.
آنگاه به درون اتاق رو کردم؛ تمامی روحم در درونم میسوخت،
بهزودی باز دقالبابی اندک بلندتر از پیش شنیدم.
گفتم:« حتماً، مسلماً چیزی نشسته است بر شبکهی پنجرهی اتاقم؛
پس، بگذار ببینم این وبال چیست، و این راز بگشایم-
بگذار لحظهای دلم آرام گیرد و این راز بگشایم؛-
گمانم باد باشد و نه چیزی دیگر!»
در اینجا کرکره را چارتاق کردم، آنک، نازان و با پرپرزدنهای بسیار،
غرابی غریب از روزگارانِ متبرکِ گذشته پا به درون گذاشت
نه کوچک ترین حرمتی گذاشت- نه لحظهای درنگ کرد یا فروماند،
بلکه با کّر و فّرِ امیری یا امیربانویی بالای در اتاقم نشست -
فراز نیمتنهی پالاس درست بالای درِ اتاقم
جا خوش کرد، و نشست، و نه چیزی دیگر.
آنگاه این پرندهی آبنوسی به توهم حزنآلود من رنگِ خنده زد،
با هیئت رسمی و جدّی که به خود گرفته بود،
گفتم:« هرچند کاکُلت بریده و تراشیدهاند هیچ به دل هراس راه ندادهای،
همان غرابِ شوم و باستانیِ سرگردان بر ساحل شبگرفتهای-
مرا بگوی که بر ساحل دوزخی شب نام جلیلت چیست؟»
نعیق زد غراب- « نه دیگر»
چه شگفتزده شدم که این مرغ ناهنگام چنین راحت حرف میشنود
هرچند پاسخش نه چندان معنایی داشت- و نه ربطی؛
زیرا چاره نیست بپذیریم که هیچ انسان زندهای
تاکنون از این نعمت برخوردار نبوده که پرندهای را بالای در اتاقش ببیند-
پرنده یا جانوری فراز تندیس نیمتنهی بالای در اتاقش
با چنین نامی چون « نه دیگر»
اما غراب تنها، نشسته بر نیمتنهی بیرنگ فقط آن یک کلمه را
ادا میکرد، چنان که گویی جانش را در آن تکواژه میریخت.
چیزی از این بیش ادا نکرد- بال از بال تکان نداد-
تا من آهسته زیر لب گفتم:« یاران دیگر پیش از این پرکشیدهاند-
او نیز فردا ترکمان میگوید، چنان که آمال من پیش از این پرکشیدهاند.»
نعیق زد غراب، « نه دیگر»
شگفتزده از شکستِ سکوت با پاسخی چنین مناسب،
گفتم:« بیشک، آنچه او میگوید سر تا تهِ ذخیرهی واژگانی اوست،
فراگرفته از استادی ناشاد که سرنوشت غدّار
او را پی کرده و تندتر هی کرده- چنانکه چون امید را فراخوانده،
یأس جانگزا بر او آغوش گشوده، به جای امید شیرینی که جرأت کرده و فراخوانده -
با آن پاسخ غمبار « نه دیگر»
اما غراب به تمامی روح غمزده ام رنگِ لبخند میزد،
کرسی تشکداری را یکراست برابر پرنده کشیدم، و تندیس و در؛
آنگاه فرورفته در آن باتلاق مخملین، خود را سرگرمِ
پیوندزدن خیالی به خیالی کردم، فکر میکردم این مرغ بدشگونِ کهن-
این مرغِ نحس، ناقواره، ناساز، ناهنگام، نکبتی و کهن
چه منظوری دارد از نعیقِ « نه دیگر»
اینرا به گمانهزنی نشستم، اما کلامی برلب نیاوردم
خطاب به مرغی که چشمان آتشینش اکنون تا ته سینهی مرا میسوزاند؛
نشستم تا در این زمینه و موارد دیگر به حدس و گمان بپردازم، و سرم را بهراحتی تکیه دادم
بر بالش رویهی مخملی که نور چراغ را فروبلعیده بود،
اما کدام روکش مخملیِ بنفشرنگ و غرقه در نور چراغی
زیر سر اوست، آه، نه دیگر!
آنگاه، چنان پنداشتم که هوا فشردهتر میشود، عطرآگین از بخوردانی ناپیدا
تاب خوران به دست فرشتگانی که صدای پایِ نرمشان بر کف نمدپوش میآمد
فریاد زدم: « بیچاره، خدایت بر تو رحم آورده- به دست این فرشتگان
بر تو راحت فرستاده- رهایی و درمانِ خاطرات تو از لنور!
بگذار سیر از این معجون بنوشم و این لنورِ از دسترفته را فراموش کنم!»
نعیق زد غراب:« نه دیگر»
گفتم: « ای پیام آور، ای عامل شر!- که اگر پرنده یا شیطان، باز پیامآوری!-
چه شیطان تو را فرستاده باشد، چه توفان تو را بر این کرانه انداخته باشد،
سرگشته، اما با همه این احوال بیباک، بر این کرانهی کویری جادوزده-
در این خانهی دهشتزده- راستش را به من بگو، به تو التماس میکنم-
آیا- آیا در وادی اردن مرهمی هست؟- به من بگو، به تو التماس میکنم!»
نعیق زد غراب« نه دیگر»
گفتم: « ای پیامبر! ای عامل شر!- که پرنده یا شیطان، باز پیامبری!-
سوگند به آسمانی که بر سر ما آسمانه میزند- به خدایی که هر دو میپرستیم
به این جان گرانبار از رنج بگو که آیا در دوردست باغ عدن،
به دوشیزه ای قدسی که فرشتگانش لنور میخوانند میرسد-
به دوشیزه ای بی مثال و تابنده که فرشتگانش لنور می نامند.»
نعیق زد غراب« نه دیگر»
از جا جسته، جیغ زدم:« پرنده یا دیو، بگذار این کلمه کلید جدایی ما باشد!
به درون طوفان و به کرانهی دوزخی شب بازگرد!
هیچ پرِ سیاهی را به نشانهی دروغی که روحت گفته به جا نگذار!
تنهایی مرا بی خدشه باقی بگذار- از تندیسِ بالای درم برخیز!
نوکت را از میان قلبم بیرون کش، و کالبدت را از بالای درم بردار!»
نعیق زد غراب« نه دیگر»
و غراب، بیتکانِ پر، هنوز نشسته است، هنوز نشسته است،
بر تندیس بیرنگ پالاس درست بالای کتیبهی اتاقم؛
و چشمانش یک سره گویی از آن دیوی است که رویا میبیند،
و پرتو چراغ بالای سرش سایهی او را بر زمین میاندازد؛
و میشود آیا که روح من از آن سایهی جاری بر زمین
روزی جدا شود- نه دیگر!
۱۸۴۵
نیمهشبی دلگیر، که من خسته و خراب،
غرق مطالعهی مجلدی عجیب و غریب بودم از دانش از یادرفته،
در میان سرتکان دادنها، و گاه به خوابرفتنها، ناگهان انگشتی به در خورد،
گویی رپرپهای بود، رپرپهای نرم که کسی بر در اتاقم میزد
زیر لب گفتم:« میهمانی آمده است، و بر در اتاقم انگشت میزندـ
همین و نه چیزی دیگر.»آه، خوب به یاد دارم که شبی زمستانی و دیجور بود،
و هر نیمسوز پا به مرگ شبح خود را بر کف اتاق میتنید.
مشتاقانه آرزومند روز بودم؛- به عبث تلاش کرده بودم
تا از کتابهایم درمانی وام کنم برای درد و غمم- غم از دستدادن لنور-
دوشیزهای بیمثال و تابنده که فرشتگانش لنور نام دادهاند.
و اینجا نامی از او نمانده دیگر.
و خش خش محزون و ابریشمین هر پردهی عنابی
دلم را به تپش میانداخت- وجودم را از هراسهایی وهمآلود میآکند؛
هراسهایی که پیش از این هرگز نداشتم، چنانکه اکنون، برایآرام کردن دل،
ایستادم و بر خود تکرار کردم که:« میهمانی است که بر در اتاق من اذن دخول میطلبد-
میهمانی سرزده که بر در اتاق من اذن دخول میطلبد-
همین و نه چیزی دیگر.»
حال دل قوی داشتم؛ دیگر تردید نکردم،
گفتم:« حضرت آقا، یا سرکار خانم، من به راستی پوزش می طلبم
حقیقت آنست که خواب مرا درگرفته بود، و شما چنان آهسته بر در زدید،
و چنان آهسته انگشت به در زدید، انگشت بر در اتاقم زدید،
که مطمئن نیستم آن را شنیده باشم.»- در این جا در را چارتاق کردم؛-
ظلمت بود آنجا و نه چیزی دیگر.
ژرف به درون آن ظلمت نگریستم، مدتها آنجا دودل ایستاده بودم، میترسیدم،
تردید داشتم، رویاهایی میدیدم که هیچ تنابندهای جرأت نکرده بود ببیند؛
اما سکوت بیخدشه بود، و ظلمت هیچ نشانهای به دست نمیداد؛
و تنها واژهای که شنیده میشد واژهی نجوایی« لنور!» بود،
این را به نجوا گفتم، و هیچ پژواکی در پاسخ زمزمه نکرد:«لنور!»
صرفاً همین و نه چیزی دیگر.
آنگاه به درون اتاق رو کردم؛ تمامی روحم در درونم میسوخت،
بهزودی باز دقالبابی اندک بلندتر از پیش شنیدم.
گفتم:« حتماً، مسلماً چیزی نشسته است بر شبکهی پنجرهی اتاقم؛
پس، بگذار ببینم این وبال چیست، و این راز بگشایم-
بگذار لحظهای دلم آرام گیرد و این راز بگشایم؛-
گمانم باد باشد و نه چیزی دیگر!»
در اینجا کرکره را چارتاق کردم، آنک، نازان و با پرپرزدنهای بسیار،
غرابی غریب از روزگارانِ متبرکِ گذشته پا به درون گذاشت
نه کوچک ترین حرمتی گذاشت- نه لحظهای درنگ کرد یا فروماند،
بلکه با کّر و فّرِ امیری یا امیربانویی بالای در اتاقم نشست -
فراز نیمتنهی پالاس درست بالای درِ اتاقم
جا خوش کرد، و نشست، و نه چیزی دیگر.
آنگاه این پرندهی آبنوسی به توهم حزنآلود من رنگِ خنده زد،
با هیئت رسمی و جدّی که به خود گرفته بود،
گفتم:« هرچند کاکُلت بریده و تراشیدهاند هیچ به دل هراس راه ندادهای،
همان غرابِ شوم و باستانیِ سرگردان بر ساحل شبگرفتهای-
مرا بگوی که بر ساحل دوزخی شب نام جلیلت چیست؟»
نعیق زد غراب- « نه دیگر»
چه شگفتزده شدم که این مرغ ناهنگام چنین راحت حرف میشنود
هرچند پاسخش نه چندان معنایی داشت- و نه ربطی؛
زیرا چاره نیست بپذیریم که هیچ انسان زندهای
تاکنون از این نعمت برخوردار نبوده که پرندهای را بالای در اتاقش ببیند-
پرنده یا جانوری فراز تندیس نیمتنهی بالای در اتاقش
با چنین نامی چون « نه دیگر»
اما غراب تنها، نشسته بر نیمتنهی بیرنگ فقط آن یک کلمه را
ادا میکرد، چنان که گویی جانش را در آن تکواژه میریخت.
چیزی از این بیش ادا نکرد- بال از بال تکان نداد-
تا من آهسته زیر لب گفتم:« یاران دیگر پیش از این پرکشیدهاند-
او نیز فردا ترکمان میگوید، چنان که آمال من پیش از این پرکشیدهاند.»
نعیق زد غراب، « نه دیگر»
شگفتزده از شکستِ سکوت با پاسخی چنین مناسب،
گفتم:« بیشک، آنچه او میگوید سر تا تهِ ذخیرهی واژگانی اوست،
فراگرفته از استادی ناشاد که سرنوشت غدّار
او را پی کرده و تندتر هی کرده- چنانکه چون امید را فراخوانده،
یأس جانگزا بر او آغوش گشوده، به جای امید شیرینی که جرأت کرده و فراخوانده -
با آن پاسخ غمبار « نه دیگر»
اما غراب به تمامی روح غمزده ام رنگِ لبخند میزد،
کرسی تشکداری را یکراست برابر پرنده کشیدم، و تندیس و در؛
آنگاه فرورفته در آن باتلاق مخملین، خود را سرگرمِ
پیوندزدن خیالی به خیالی کردم، فکر میکردم این مرغ بدشگونِ کهن-
این مرغِ نحس، ناقواره، ناساز، ناهنگام، نکبتی و کهن
چه منظوری دارد از نعیقِ « نه دیگر»
اینرا به گمانهزنی نشستم، اما کلامی برلب نیاوردم
خطاب به مرغی که چشمان آتشینش اکنون تا ته سینهی مرا میسوزاند؛
نشستم تا در این زمینه و موارد دیگر به حدس و گمان بپردازم، و سرم را بهراحتی تکیه دادم
بر بالش رویهی مخملی که نور چراغ را فروبلعیده بود،
اما کدام روکش مخملیِ بنفشرنگ و غرقه در نور چراغی
زیر سر اوست، آه، نه دیگر!
آنگاه، چنان پنداشتم که هوا فشردهتر میشود، عطرآگین از بخوردانی ناپیدا
تاب خوران به دست فرشتگانی که صدای پایِ نرمشان بر کف نمدپوش میآمد
فریاد زدم: « بیچاره، خدایت بر تو رحم آورده- به دست این فرشتگان
بر تو راحت فرستاده- رهایی و درمانِ خاطرات تو از لنور!
بگذار سیر از این معجون بنوشم و این لنورِ از دسترفته را فراموش کنم!»
نعیق زد غراب:« نه دیگر»
گفتم: « ای پیام آور، ای عامل شر!- که اگر پرنده یا شیطان، باز پیامآوری!-
چه شیطان تو را فرستاده باشد، چه توفان تو را بر این کرانه انداخته باشد،
سرگشته، اما با همه این احوال بیباک، بر این کرانهی کویری جادوزده-
در این خانهی دهشتزده- راستش را به من بگو، به تو التماس میکنم-
آیا- آیا در وادی اردن مرهمی هست؟- به من بگو، به تو التماس میکنم!»
نعیق زد غراب« نه دیگر»
گفتم: « ای پیامبر! ای عامل شر!- که پرنده یا شیطان، باز پیامبری!-
سوگند به آسمانی که بر سر ما آسمانه میزند- به خدایی که هر دو میپرستیم
به این جان گرانبار از رنج بگو که آیا در دوردست باغ عدن،
به دوشیزه ای قدسی که فرشتگانش لنور میخوانند میرسد-
به دوشیزه ای بی مثال و تابنده که فرشتگانش لنور می نامند.»
نعیق زد غراب« نه دیگر»
از جا جسته، جیغ زدم:« پرنده یا دیو، بگذار این کلمه کلید جدایی ما باشد!
به درون طوفان و به کرانهی دوزخی شب بازگرد!
هیچ پرِ سیاهی را به نشانهی دروغی که روحت گفته به جا نگذار!
تنهایی مرا بی خدشه باقی بگذار- از تندیسِ بالای درم برخیز!
نوکت را از میان قلبم بیرون کش، و کالبدت را از بالای درم بردار!»
نعیق زد غراب« نه دیگر»
و غراب، بیتکانِ پر، هنوز نشسته است، هنوز نشسته است،
بر تندیس بیرنگ پالاس درست بالای کتیبهی اتاقم؛
و چشمانش یک سره گویی از آن دیوی است که رویا میبیند،
و پرتو چراغ بالای سرش سایهی او را بر زمین میاندازد؛
و میشود آیا که روح من از آن سایهی جاری بر زمین
روزی جدا شود- نه دیگر!
۱۸۴۵
Subscribe to:
Posts (Atom)